Vücudumuzun savunma sistemlerinden biri olan lenf bezleri (diğer adıyla lenf nodları), bağışıklık sistemimizin önemli bir parçasıdır. Genellikle çene altı, boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerinde bulunan bu küçük yapılar, enfeksiyonlarla savaşırken büyüyebilir. Özellikle boyun ve çene altındaki lenf bezlerinin şişmesi, ağız ve diş sağlığıyla da yakından ilişkili olabilir.
Lenf Bezlerinin Görevi Nedir?
Lenf bezleri, vücutta dolaşan lenf sıvısını filtreleyerek bakteri, virüs, toksin ve anormal hücreleri yakalar. Bu süreçte bağışıklık hücreleri devreye girerek enfeksiyonla savaşır. Eğer vücutta bir enfeksiyon ya da iltihaplanma varsa, lenf bezleri bu bölgeye yakın yerlerde şişebilir.
Enfeksiyonlar
Lenf bezlerinin şişmesinin en yaygın nedeni enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonlar genellikle geçicidir ve bağışıklık sistemi tarafından kontrol altına alındığında şişlik de kaybolur.
Ağız ve Diş Kaynaklı Enfeksiyonlar
● Diş apseleri
● İleri düzeyde diş eti iltihapları (periodontitis) ve periodontal apseler
● Ağız içinde iyileşmeyen yaralar veya iltihaplar
Bu gibi durumlarda özellikle çene altı ve boyun bölgesindeki lenf bezleri hassasiyetle birlikte büyüyebilir.
Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları
Soğuk algınlığı, boğaz iltihabı, sinüzit gibi enfeksiyonlar da boyun çevresindeki lenf bezlerinin geçici olarak şişmesine neden olabilir.
Diş Tedavileri Sonrası
Bazen diş çekimi gibi müdahaleler sonrası vücut kısa süreli bir inflamasyon sürecine girer. Bu da yakındaki lenf bezlerinde hafif bir şişkinlik oluşturabilir. Genellikle bu durum geçicidir ve herhangi bir tedavi gerektirmez.
Viral Enfeksiyonlar
Viral enfeksiyonlar (örneğin mononükleoz, grip ya da HIV) da lenf bezlerini etkileyebilir. Viral kaynaklı şişlikler genellikle daha uzun sürebilir ve eşlik eden başka belirtiler de görülür.
Bağışıklık Sistemi ile İlgili Durumlar
Romatizmal hastalıklar, lupus gibi bağışıklık sisteminin aşırı çalıştığı durumlarda da lenf bezlerinde şişlik gözlemlenebilir. Bu tür durumlarda genellikle birden fazla bölgede lenf bezi büyür ve uzun sürelidir.
Nadir Ama Önemli: Tümöral Durumlar
Lenf bezlerinde uzun süre geçmeyen, sert, ağrısız ve giderek büyüyen şişlikler bazı ciddi hastalıkların belirtisi olabilir. Lenfoma veya başka tür tümörler, lenf bezlerinde belirgin büyümeye neden olabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka ileri tetkikler gereklidir.
Ne Zaman Hekime Başvurmalı?
Lenf bezlerinizde aşağıdaki durumlar varsa mutlaka bir uzmana görünmenizde fayda vardır:
● Şişlik 2 haftadan uzun süredir geçmediyse
● Şişlik büyümeye devam ediyorsa
● Ağrısız ama sert ve hareketsiz hale geldiyse
● Ateş, gece terlemesi veya kilo kaybı gibi belirtiler eşlik ediyorsa
● Aynı anda birden fazla bölgede lenf bezi büyümesi varsa
Ağız Sağlığı ile Bağlantısı
Ağız ve diş sağlığının ihmal edilmesi, sadece lokal değil sistemik sağlık sorunlarını da tetikleyebilir. Bu nedenle diş eti kanamaları, ağız yaraları, kötü ağız kokusu ya da apse gibi sorunlar zamanında tedavi edilmelidir. Çünkü ağız kaynaklı bir enfeksiyon, boyundaki lenf bezlerinde şişliğe neden olabilir.
Lenf bezlerinin şişmesi, çoğu zaman vücudun enfeksiyonlara verdiği doğal bir yanıttır. Ancak bu durum uzun sürdüğünde ya da olağandışı belirtilerle birlikte görüldüğünde altta yatan başka bir sağlık sorunu olabilir. Özellikle ağız ve diş sağlığıyla ilgili bir şüphe varsa, bir diş hekimine başvurarak detaylı muayene yaptırmak önemlidir.
Sağlıklı günler dilerim!
